Posiedzenie Komitetu Doradczego ASCOBANS w Breście

By Mikołaj Koss / 1 stycznia 2005

Odbyło się kolejne, 12 już posiedzenie Komitetu Doradczego ASCOBANS, tym razem we Francji. Program obrad jaki zaplanowano został zrealizowany. Kilka z punktów miało bardzo istotne znaczenia dla ochrony morświnów w Polskich wodach. Przede wszystkim zaprezentowano finalną wersję europejskiego programu badawczego SCANS II, który zmierza do ponownego po 10 latach oszacowania ilości morświnów w Morzu Północnym i Bałtyku. Pracownicy Stacji Morskiej jeszcze w tym miesiącu wyjadą na specjalistyczne szkolenia dotyczące przygotowań i realizacji regionalnych ekspedycji oraz w celu zaznajomienia się z najnowszymi urządzeniami nasłuchowymi do lokalizacji tych zwierząt.

W dalszej części obrad przedstawiciele poszczególnych krajów wymienili aktualne informacje o strukturze i rozmieszczeniu poszczególnych populacji delfinów i morświnów. Wielka Brytania zobowiązała się do finansowej i logistycznej pomocy w zorganizowaniu specjalistycznego spotkania na temat stanu badań genetycznych morświnów i oceny wiedzy na temat genetycznego zróżnicowania europejskich zasobów tych zwierząt. Omawiano także zakres implementacji programu odtwarzania morświnów w Bałtyku (tzw. „Plan Jastarnia”) oraz wyniki pierwszego spotkania Grupy Roboczej powołanej do jego realizacji. Wysłuchano raportu o przygotowaniu podobnego planu dla morświnów z Morza Północnego.

Polska delegacja podniosła problem szkodliwej dla rybołówstwa łososiowego, a nietrafnej dla ochrony morświnów decyzji Komisji Unii Europejskiej, zakazującej używania sieci dryfujących na Bałtyku. Ponieważ rządy innych krajów już w tej sprawie podjęły decyzję, uznano sprawę za praktycznie zamkniętą. Nieoficjalnie w kuluarach wyrażano opinię, iż można się spodziewać, że polski wniosek o derogację tego zarządzenia może uzyskać zgodę na dodatkowy okres przejściowy w ostatecznym wprowadzeniu ww. zakazu.

Następnie omawiano sprawy przyłowu małych waleni przez różne rodzaje rybołówstwa. Wskazywano na pozytywne efekty używania odstraszaczy akustycznych („pingerów”), których stosowanie wyraźnie obniża śmiertelność tych ssaków, nawet o 80%.

Coraz poważniej rozpatrywany jest projekt rozszerzenia zakresu Porozumienia ASCOBANS tak, aby obejmowało ono również duże walenie oraz by jego granice sięgały poza akwen Morza Północnego. Uczestnicy zapoznali się także z raportem d.s. zanieczyszczeń, które mają istotny wpływ na stan zdrowia morskich ssaków oraz znaczeniu zakłóceń akustycznych, winnych ich kalectwa lub śmierci.

Ważnym punktem była debata nad zasadami postępowania ze zwierzętami złowionymi lub znalezionymi na brzegu. Uznano, iż pewne procedury powinny być ujednolicone i uregulowane przez odpowiednie komisje Unii Europejskiej. Podobnie, w sposób skoordynowany i jednorodny będą zbierane na potrzeby Porozumienia ASCOBANS dane o nakładzie połowowym rybołówstwa.

W kolejnym punkcie skupiono się nad przyszłymi działaniami informacyjnymi o celach i zasadach Porozumienia ASCOBANS, jakie poszczególne kraje i Sekretariat skierują do społeczeństwa. Postanowiono między innymi o wykonaniu nowych, narodowych wersji angielskiego filmu o stosowaniu odstraszaczy akustycznych („pingerów”) w rybołówstwie. Zadecydowano także o przygotowaniu kampanii informacyjnej o ASCOBANS, skierowanej do młodzieży.

Na uroczystym spotkaniu ogłoszono wyniki o przyznaniu tegorocznej nagrody ASCOBANS za działalność edukacyjną i informacyjną („ASCOBANS AWARD 2005 goes to …”).

Warto dodać, iż przybędzie kolejny sygnatariusz Porozumienia. W czasie posiedzenia Francja zapowiedziała ratyfikowanie dokumentów jeszcze w tym roku. Natomiast Litwa rozpoczęła stosowne przygotowania do tego aktu.

Dzięki uprzejmości organizatorów spotkania z bretońskiego ośrodka edukacji i badań morza – „Oceanopolis” uczestnicy posiedzenia mieli okazję podczas pobytu w Breście popłynąć w rejon rezerwatu morskiego, który służy ochronie delfinów i fok szarych. Konstrukcja statku oraz wyśmienita pogoda sprzyjały prowadzeniu obserwacji nad i pod wodą Zatoki Biskajskiej.