W Polsce, tak jak w całej Unii Europejskiej trwają prace nad wdrażaniem europejskiego systemu ochrony zagrożonych gatunków i ich siedlisk – NATURA 2000.
Zapisy prawa o ochronie najbardziej wartościowych składników przyrody Starego Kontynentu wynikające chociażby z Konwencji Berneńskiej o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk czy Konwencji Bońskiej o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt zaczynają przybierać formę konkretnych działań. Państwa Unii Europejskiej zadecydowały, że nie wystarcza, deklaratywna ochrona przyrody, nawet jeśli ma ona postać politycznych deklaracji czy podpisanych porozumień na najwyższym szczeblu. Pora na działania i wprowadzenie skutecznego sytemu ochrony oraz rewitalizacji najbardziej zniszczonych elementów środowiska naturalnego.

Iwona Kuklik i Tim Bines w czasie przerwy.

Także u nas ruszył proces opracowywania pilotażowych planów renaturalizacji siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków na obszarach NATURA 2000 oraz planów ochrony wybranych gatunków objętych tzw. Dyrektywą Ptasią i Dyrektywą Siedliskową Unii Europejskiej. Odbywają się pierwsze spotkania zainteresowanych stron. Organizatorem jest Ministerstwo Środowiska. Wśród wytypowanych 10 gatunków znalazł się zaledwie jeden reprezentant morskiej fauny – morświn, a wśród nadmorskich terenów siedliska Zatoki Puckiej i Półwyspu Helskiego oraz Narodowych Parków – Słowińskiego i Wolińskiego.

Dyrektorzy naszych morskich Parków Narodowych:
Słowińskiego – Katarzyna Woźniak oraz Wolińskiego – Ireneusz Lewicki
w czasie obrad plenarnych.

W Łebie, w dniach 18 i 19 stycznia 2007r. odbyły się pierwsze warsztaty w ramach projektu „Transition Facility 2004” Spotkanie dotyczyło wstępnych założeń i warunków do opracowania planu zarządzania dla morświna (Phocoena phocoena) w polskiej strefie ekonomicznej Bałtyku na potrzeby w/w europejskiego systemu ochronnego. Projekt realizowany jest we współpracy z Wielką Brytanią i Holandią. Produktem końcowym serii warsztatów będzie plan zarządzania ochroną tego gatunku uzgodniony ze wszystkimi stronami zainteresowanymi uwzględnieniem ich opinii w takim dokumencie. Plan ten ma być sporządzony w oparciu o weryfikowalną wiedzę i informacje, o jakie uczestnicy warsztatów mogą plan uzupełnić.

Pani Małgorzata Mizgalska z Nadmorskiego Parku Krajobrazowego
pod okiem swojego szefa pana Jarosława Jaszewskiego
prezentuje zapis pracy jednej z grup dyskusyjnych
na temat stanu wiedzy o morświnach.

W pierwszym spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Marynarki Wojennej, urzędów wojewódzkich i morskich, inspektoratów rybołówstwa morskiego, rybaków poławiających łososie, parków narodowych i krajobrazowych, pozarządowych organizacji pro-ekologicznych, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska oraz naukowcy.

Przysłuchujący się dyskusji Gerry Burrow.

Warsztaty prowadził i moderatorem dyskusji był brytyjski ekspert Timothy Bines, a pomagali mu koordynatorzy projektu „Transition Facility-2004” w zakresie planu ochrony morświna – Garry Burrow z irlandzkiej agencji Environment and Heritage Service oraz Iwona Kuklik ze Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego.

Obrady plenarne – wyniki prac grupy prezentuje
Radosław Gawlik z Eko-Unii.
(Foto:  Radomił Koza)

Uczestnicy zapoznali się z najnowszymi danymi o biologii i ekologii morświnów, stanie ich zasobów oraz przebiegu działań legislacyjnych jakie wobec tego gatunku podejmowali zarządzający ochroną przyrody i rybołówstwem na szczeblu krajowym i międzynarodowym, a szczególnie w Unii Europejskiej. Wymieniono poglądy na temat celu i zakresu ochrony gatunku. Pogłębiona dyskusja o sposobach ratowania bałtyckiej populacji morświnów będzie przedmiotem następnych spotkań.

Krzysztof E. Skóra
22.01.2007r.